Norveç Pazar Bilgileri 2023

Orta ölçekli bir ekonomiye sahip nispeten küçük bir ülke olan Norveç için eÅŸit ÅŸartlarda ve öngörülebilir bir uluslararası ticaret ortamı elzemdir. Bu bakımdan, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) anlaÅŸmaları, Avrupa Ekonomik Alanı (AEA) AnlaÅŸması ve Avrupa Serbest Ticaret BirliÄŸi (EFTA) serbest ticaret anlaÅŸmaları Norveç dış ticaret politikasının temel taÅŸlarıdır.

1.DIÅž TÄ°CARET POLÄ°TÄ°KASI VE UYGULAMALARI

Dış Ticaret Mevzuatı

 

Orta ölçekli bir ekonomiye sahip nispeten küçük bir ülke olan Norveç için eÅŸit ÅŸartlarda ve öngörülebilir bir uluslararası ticaret ortamı elzemdir. Bu bakımdan, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) anlaÅŸmaları, Avrupa Ekonomik Alanı (AEA) AnlaÅŸması ve Avrupa Serbest Ticaret BirliÄŸi (EFTA) serbest ticaret anlaÅŸmaları Norveç dış ticaret politikasının temel taÅŸlarıdır.

DTÖ: 1 Ocak 1995 tarihinden bu yana DTÖ üyesi olan Norveç, ayrıca Kamu alımları AnlaÅŸmasına 1996’dan bu yana taraftır.

 

Avrupa Ekonomik Alanı: Üç EFTA ülkesi Norveç, Ä°zlanda ve LihtenÅŸtayn (AEA/EFTA ülkeleri) ile AB arasında 1 Ocak 1994 tarihinde imzalanan Avrupa Ekonomik Alanı AnlaÅŸması aracılığıyla Norveç, AB’ye üye olmamakla birlikte, tarım ve balıkçılık alanları haricinde, AB iç pazarına dahil olmuÅŸtur. Mevcut durum itibariyle Avrupa Ekonomik Alanı 30 Avrupa ülkesini kapsamaktadır. AEA ile Ä°sviçre arasındaki ticaret ise kapsamlı ikili ticaret anlaÅŸmaları aracılığıyla düzenlenmektedir.

 

Norveç, AEA çerçevesinde, AB’ye üye ülkelerin oluÅŸturduÄŸu iç pazarda, ortak kurallar, ortak rekabet koÅŸulları ile mal, hizmet, sermaye ve kiÅŸilerin serbest dolaşımına dayalı bir sistemde yer almaktadır. Bu çerçevede, Norveç ve Avrupa BirliÄŸi üye devletleri arasında AEA AnlaÅŸması kapsamında yapılan ticaret iÅŸlemlerinde gümrük vergisi ve miktar kısıtlamaları uygulanmamaktadır.

AEA AnlaÅŸması ayrıca araÅŸtırma ve geliÅŸtirme, eÄŸitim, sosyal politika, çevre, tüketicinin korunması, turizm ve kültür gibi diÄŸer önemli alanlardaki iÅŸbirliÄŸini de kapsamaktadır. Norveç’in AB ile iliÅŸkilerinin temelini oluÅŸturan Avrupa Ekonomik Alanı AnlaÅŸması, ortak tarım ve balıkçılık politikalarını (AnlaÅŸma, tarım ve balık ürünleri ticaretinin çeÅŸitli yönlerine iliÅŸkin hükümler içermesine raÄŸmen), gümrük birliÄŸini ve ortak ticaret politikasını kapsamamaktadır.

 

AEA AnlaÅŸmasının temel ilkelerinden biri homojenliktir; bu, aynı rekabet kural ve koÅŸullarının AEA içindeki tüm ekonomik operatörler için geçerli olduÄŸu anlamına gelir. HomojenliÄŸi korumak için, AEA/EFTA devletlerinin mevzuatının AB Tek Pazar mevzuatına uygun olmasını saÄŸlamak için AEA AnlaÅŸması sürekli olarak güncellenmekte ve deÄŸiÅŸtirilmektedir. Bu kapsamda, Norveç bugüne kadar halihazırda yaklaşık yarısı yürürlükte olan 10.000’den AB mevzuatını uygulamıştır. Norveç, AB karar alma süreçlerine katılmamakla birlikte Komisyon tarafından önerilen AEA’na derç edilecek AB/AEA mevzuatına iliÅŸkin hazırlık sürecinde görüÅŸ bildirme hakkına sahiptir.

Norveç, 1972 ve 1994'de yapılan referandumlarda Avrupa BirliÄŸi'ne üye olmayı reddetmiÅŸtir.

 

Mevcut durumda ülkenin AB’ye üyeliÄŸi gündemde bulunmamaktadır. Kamuoyu yoklamaları, Norveç toplumunda AB üyeliÄŸine karşı olanların sayısının halen yüksek (%60 civarında) olduÄŸunu göstermektedir.

 

Brexit: Brexit'in ardından Norveç’in en büyük ticaret ortaklarından olan BirleÅŸik Krallık ve Norveç iki ülke arasındaki ticareti, yatırımları ve yakın ticari iÅŸbirliÄŸini desteklemek ve daha da geliÅŸtirmek için önemli bir çerçeve oluÅŸturan kapsamlı bir serbest ticaret anlaÅŸması müzakere etmiÅŸtir. Ayrıca, Mayıs 2022'de savunma ve güvenlik, iklim ve çevre, araÅŸtırma ve yenilik ve eÄŸitim ve kültür alanlarında ikili stratejik iÅŸbirliÄŸine iliÅŸkin ortak bir deklarasyon da imzalanmıştır.

EFTA: Norveç 1960 yılında kurulan EFTA kurucuları arasında yer almıştır. Bugün anılan birliÄŸin Norveç ile birlikte 4 üyesi vardır. Ä°sviçre, Ä°zlanda ve Liechtenstein EFTA’nın diÄŸer üyeleridir. EFTA devletleri arasındaki ticaret EFTA Konvansiyonu tarafından düzenlenmektedir. Ancak AEA AnlaÅŸması Ä°zlanda, LihtenÅŸtayn ve Norveç arasındaki ticari iliÅŸkiyi düzenlediÄŸi için, EFTA Konvansiyonu pratikte yalnızca Ä°sviçre ile AEA AnlaÅŸmasına taraf olan üç EFTA devleti arasında uygulanacaktır.

 

Serbest Ticaret AnlaÅŸmaları: DiÄŸer EFTA üyeleriyle birlikte dünyanın en kapsamlı serbest ticaret anlaÅŸmaları aÄŸlarından birine sahip olan Norveç, çeÅŸitli serbest ticaret anlaÅŸmaları müzakere etmeye devam etmektedir. Norveç, 41 ülke ile 27'si EFTA iÅŸbirliÄŸi yoluyla olmak üzere 30 ikili serbest ticaret anlaÅŸması imzalamıştır (Arnavutluk, Lübnan, Bosna Hersek, Kuzey Makedonya, Kanada, Fas, Åžili, Kolombiya, KaradaÄŸ, Orta Amerika, Filistin, Peru, Mısır, Sırbistan, Filipinler, Singapur, Büyük Britanya, Gürcistan, Güney Kore, Körfez Arap Ülkeleri Ä°ÅŸbirliÄŸi Konseyi (Gulf Cooperation Council), Güney Afrika Gümrük BirliÄŸi (SACU), Hong Kong, Tunus, Endonezya, Türkiye, Ä°srail, Ukrayna, Ürdün). Norveç, EFTA’nın taraf olduÄŸu STA’ların yanı sıra, ikili düzeyde Faroe Adaları ve Grönland ile serbest ticaret anlaÅŸması bulunmaktadır.

DiÄŸer taraftan, Hindistan, Çin, Vietnam, Malezya, Moldova ve MERCOSUR ile yeni Serbest Ticaret AnlaÅŸmaları için müzakereler devam etmektedir. Pakistan, MoÄŸolistan, Mauritius, Myanmar, Nijerya ve Kosova ile Norveç arasında ticaretin kolaylaÅŸması adına karşılıklı iÅŸbirliÄŸi beyanında bulunulmuÅŸtur. Cezayir, Tayland, Rusya/Belarus/Kazakistan ile ise ticaret iÅŸbirliÄŸi müzakereleri askıya alınmış ya da durdurulmuÅŸtur.

 

Kapsam bir anlaÅŸmadan diÄŸerine deÄŸiÅŸmekle birlikte, serbest ticaret anlaÅŸmaları mal, hizmet, yatırım, fikri mülkiyetin korunması, rekabet, ihtilafların çözümü, devlet ihaleleri ve sürdürülebilir kalkınma baÅŸlıklarını içermektedir.

Yatırım AnlaÅŸmaları: DiÄŸer taraftan Norveç mevcut durum itibariyle 9 ikili yatırım koruma anlaÅŸmasına taraftır (Åžili, Çin, Madagaskar, Peru, Polonya, Rusya, Slovakya, Sri Lanka ve Çek Cumhuriyeti). Ayrıca, Singapur (2002) ve Ukrayna (2012) ile yapılan EFTA serbest ticaret anlaÅŸmaları, yatırım korumasına iliÅŸkin belirli hükümler içermektedir.

 

Ä°thalat Rejimi

Norveç ihracat ve ithalat iÅŸlemleriyle ilgili temel mevzuat, 1 Ocak 2023 tarihi itibariyle yürürlüÄŸe giren EÅŸyanın Hareketi Yasası Movement of Goods Act, (Gümrük Kanunu) ile Gümrük Vergileri Yasası Customs Duty Act’dır. Norveç Gümrük idaresi (Tolletaten) gümrük ve sınır kontrol konularından sorumludur.

Norveç’e ithal edilen ürünler için Norveç Gümrük Bildirge Sistemi (TVINN) adı verilen elektronik sistem üzerinden beyanname düzenlenmesi gerekmektedir. Ayrıca Single Administrative Document SAD formu ile de ithalat beyannamesi açılabilmektedir. BaÅŸvuru esnasında fatura, taşıma belgeleri ve gerekli olan izinlerin sunulması gerekmektedir. Ä°thalat iÅŸlemlerinde 3 çeÅŸit vergi vardır. Bunlar, gümrük vergisi, KDV ve özel tüketim vergisidir.

 

Norveç’in ithalat lisanslarına iliÅŸkin DTÖ’ne yaptığı 27 Nisan 2021 tarih ve G/LIC/N/3/NOR/10 sayılı bildirime directdoc.aspx (wto.org) adresinden ulaÅŸabilirsiniz.

 

Ä°thalat Rejimi

İthal Kısıtlaması Olan Mallar	Yetkili Makam
-Alkol -Tütün	Norwegian                                Tax                                Administration (https://www.skatteetaten.no/person/) Norwegian                    Directorate                    of                    Health (https://www.helsedirektoratet.no/)
-Gıda maddeleri, -Bitkiler, Tohumlar -Hayvanlar	Norwegian Tax Administration Norwegian Food Safety Authority (https://mattilsynet.no/)
-Nesli tükenmekte olan hayvan ve bitki türleri (CITES ürünleri) -Atıklar	Norwegian Environment Agency (https://www.miljodirektoratet.no/)
-Ä°laçlar	Norwegian Medicines Agency (https://legemiddelverket.no/)
-Patlayıcılar, havai fiÅŸekler ve tehlikeli maddeler	Directorate for Civil Protection and Emergency            Planning (https://www.dsb.no/)
-Silahlar, silah bölümleri ve mühimmat	Norwegian Police (https://www.politiet.no/)
-Kültürel anıtlar, antikalar	Norwegian           Directorate          for          Cultural          Heritage (https://www.riksantikvaren.no/) Norwegian Ministry of Culture (https://www.regjeringen.no/no/dep/kud/id545/)

 

Ä°hracat Rejimi

 

Norveç’te ihracat yapabilmek için firma ya da ÅŸahısların Norveç Gümrük Ä°daresine (www.toll.no) baÅŸvurarak ihracat beyannamesi açtırmaları gerekmektedir. BaÅŸvuru sonrasında anılan idare tarafından ihracat beyannamesi düzenlenmekte ve bir numara

 

verilmektedir. Bu iÅŸlemler genellikle aracılar tarafından Norveç Gümrük Ä°daresi’nin TVINN adı verilen elektronik beyanname sistemi üzerinden yapılabileceÄŸi gibi (www.toll.no/en/corporate/tvinn/), bizzat firma ya da ÅŸahıslar tarafından ilgili gümrük ofislerindeki SAD formunun (Tek Ä°dari Belge, Single Administrative Document) doldurulması ile de yapılabilmektedir. BaÅŸvuru esnasında fatura, taşıma belgeleri ve gerekli olan izinlerin sunulması gerekmektedir.

 

Bazı istisnalar dışında hemen tüm ürünlerin Norveç’ten herhangi bir kısıtlama olmadan ihracatı mümkündür. Ä°hracatında kontrol ve kısıtlama uygulanan ürünler: Balık ve balıkçılık ürünleri (Norveç Deniz Ürünleri Konseyine kayıt ve izin gerekmektedir), Atıklar (Norveç Çevre Ajansı’ndan izin alınması gerekmektedir), Silahlar, askeri ekipman ve diÄŸer stratejik ürünler (çifte kullanım vb.) (DışiÅŸleri Bakanlığı’nın izni gerekmektedir).

 

Gümrük Vergileri

Norveç'in birçok ülkeyle serbest ticaret anlaÅŸması var. Bu, vergiye tabi malların, malların bir serbest ticaret anlaÅŸması kapsamında olması durumunda, indirimli gümrük vergisi oranına veya gümrüksüz statüye hak kazanabileceÄŸi anlamına gelir. Bu bakımdan, malların çoÄŸu gümrük vergisi içermez. Gümrük vergisi sadece tekstil ve gıda maddelerine uygulanır. Bununla birlikte, bazı gıda kalemlerinde gümrük vergileri yıl içinde farklılaÅŸabilmektedir. Ayrıca, navlun ve sigorta dâhil deÄŸeri 350 Norveç Kronundan az olan eÅŸya gümrük vergisinden muaftır. (Import Guide for Beginners - Norwegian Customs (toll.no))

Norveç tarafından uygulanmakta olan gümrük vergilerine Norveç Gümrük Ä°daresi web sayfasından ve aÅŸağıda yer alan baÄŸlantıdan ulaÅŸabilirsiniz: https://tolltariffen.toll.no/upload/tolltariffen2017/NOR-CustomsTariff-2017.pdf

 

AEA AnlaÅŸması çerçevesinde, Norveç’e AB’den yapılan ithalat iÅŸlemlerinde tarım ürünleri hariç olmak üzere gümrük vergisi uygulanmamaktadır. Benzer ÅŸekilde,1 Nisan 1992 tarihinde yürürlüÄŸe giren EFTA-Türkiye Serbest Ticaret AnlaÅŸması (STA) kapsamında ülkemiz menÅŸeli ürünlerin Norveç’e ihracatında da (tarım ürünleri hariç olmak üzere) gümrük vergisi uygulanmamaktadır.

 

Ä°ç Vergiler ve Oranları

Ülkede uygulanacak vergi politikası ve oranlarına Parlamento tarafından karar verilmekte olup, uygulama Maliye Bakanlığı tarafından Vergi Ä°daresi (Skatteetaten) ile Gümrük ve Vergi Ä°daresi (Toll-og avgiftsetaten) eliyle yürütülmektedir. 1970’lerden bu yana Norveç’te toplam vergi gelirleri GYSÄ°H’nın % 40-45’i seviyesinde seyretmektedir.

Norveç Vergi Ä°daresi tarafından gelir vergisi, kurumlar vergisi, servet vergisi, katma deÄŸer vergisi tahsilatları yapılmaktadır. Gayrimenkul vergileri belediyeler; gümrük vergileri ve resimler ise Norveç Gümrük ve Vergi Ä°daresi tarafından tahsil edilmektedir.

 

Norveç’te uygulanan vergilere iliÅŸkin Norveç Vergi Ä°daresi’nin web sitesinden ayrıntılı bilgiye ulaşılabilmektedir.(https://www.skatteetaten.no/)

 

§KDV

Ä°thalatçı olarak, gümrük vergisi ödenmese bile, genellikle Norveç'e ithal edilen tüm mallar için KDV beyanında bulunulması gerekmektedir. KDV oranı her yıl tespit edilmekte olup; mevcut oran % 25 olarak belirlenmiÅŸtir. Ancak istisna olarak gıda maddelerinin KDV oranı

%15 tır. Genel kural ithalatta KDV ödenme zorunluluÄŸu olmakla birlikte, KDV’den muaf olabilecek malları aÅŸağıdaki baÄŸlantıdan control edebilirsiniz: https://www.toll.no/en/corporate/import/calculating-customs-duty-and-taxes/value-added-tax-exemptions/

§Tüketim vergileri

Norveç hükümeti her yıl tüketim vergi oranlarını oranları belirler. Alkollü ve alkolsüz içeceklerden, ÅŸekerden, tütün ürünlerinden, taşıt araçlarından .tüketim vergisi alınmaktadır. DiÄŸer ürünleri Norveç Vergi Dairesi web sitesinin aÅŸağıda yer alan baÄŸlantısından kontrol edebilirsiniz:

https://www.skatteetaten.no/en/business-and-organisation/vat-and-duties/excise-duties/

Bazı malların Norveç’e ithalatı kısıtlanmış ya da tamamen yasaklanmış olabilir, ilgili malların ticaretini yapmadan önce yetkili Norveç makamlarının ithalat için düzenlenmesini istediÄŸi güncel belge ve izinler muhakkak kontrol edilmelidir.

Ürün Standartları ile ilgili Uygulamalar

Norveç'te beÅŸ standardizasyon kuruluÅŸu, üç standart yazı kuruluÅŸu bulunmaktadır. Standards Norway (SN), Norveç Elektroteknik Komitesi (NEK) ve Norveç Ä°letiÅŸim Kurumu (Nkom), bir satış ve pazarlama ÅŸirketi Standard Online AS ve bir BT ÅŸirketi bulunmaktadır.

Özel ve bağımsız bir kuruluÅŸ olan Standards Norway (SN), Norveç’in üç standardizasyon kurulusundan biridir ve elektroteknik ve telekomünikasyon dışındaki tüm alanlardaki standardizasyon faaliyetlerinden sorumludur. Kurum, Uluslararası Standardizasyon Örgütü'nün (ISO) ve Avrupa Standardizasyon Komitesi'nin (CEN) ulusal üyesi olmakla birlikte bu kuruluÅŸların yönetim kurullarında da yer almaktadır.

Standards Norway (SN) her yıl ortalama 1200 yeni Norveç Standardı (NS) yayınlar. Bu standartlar, Avrupa ve Uluslararası Standartların yanı sıra ulusal taslak standartlar temelinde oluÅŸturulur ve mevcut durumda 17 000'den fazla geçerli NS mevcuttur.

Standard Online AS, Norveç'te standartların ve ilgili ürünlerin pazarlanmasından ve satışından sorumlu kurumdur. Standards Norway (%80) ve Norveç Elektroteknik Komitesi'ne (%20) aittir ve bu kurumlar ÅŸirketin standardizasyon çalışmalarının finansmanına önemli ölçüde katkıda bulunmaktadırlar.

1 Ocak 2018 tarihi itibariyle göreve baÅŸlayan Standards Digital, standardizasyon faaliyetleri

için özel olarak hazırlanmış BT çözümleri sunmaktadır.

 

1912 tarihinde kurulan ve Uluslararası Elektroteknik Komisyonu(IEC) üyesi olan Norveç Elektroteknik Komitesi (NEK) elektroteknik standardizasyonu ve standartların ulusal, bölgesel ve uluslararası düzeylerde kullanılmasını destekleyen bağımsız ve tarafsız bir kuruluÅŸtur.

 

Norveç Ä°letiÅŸim Kurumu (Nkom), Norveç'te posta ve elektronik iletiÅŸim kapsamındaki hizmetler için bir yürütme denetleyici ve idari makamdır. Elektronik haberleÅŸme hizmetleri (e-com hizmetleri) kapsamında Yerel Yönetimler ve Bölgesel Kalkınma Bakanlığı'na, posta hizmetleri konusunda ise UlaÅŸtırma Bakanlığı'na baÄŸlı olarak çalışan kurumun genel amacı, Norveç genelinde tutarlı ve güvenilir posta ve e-ticaret hizmetlerini saÄŸlam, yeterli kapasitede ve yeterli iÅŸlevselliÄŸe sahip olarak ileriye dönük, yüksek kalitede ve uygun fiyatlarla saÄŸlamaktır.

 

Test Etme, Muayene ve Belgelendirme

Norwegian Accreditation, Norveç'in ulusal akreditasyon kuruluÅŸudur ve Norveç Ticaret ve Balıkçılık Bakanlığı bünyesinde, AB YönetmeliÄŸi 765'e baÄŸlı olarak çalışmaktadır. Kurumun temel görevi, Norveç pazarında güvenli ürün ve hizmetler saÄŸlamak ve Norveç ürün ve hizmetlerine uluslararası pazar eriÅŸimi saÄŸlamaktır. Bunu, Norveç kamu ve özel uygunluk deÄŸerlendirme kuruluÅŸlarını akredite ederek gerçekleÅŸtirmektedir. Bu tür kuruluÅŸlara örnek olarak laboratuvarlar, muayene kuruluÅŸları, belgelendirme kuruluÅŸları, doÄŸrulama kuruluÅŸları, yeterlilik testi saÄŸlayıcıları, biyobankalar ve referans malzeme üreticileri verilebilir

 

Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme

Paketleme ve etiketleme konusunda Norveç AB düzenlemelerini esas almaktadır. Ürünlerin üzerinde yer alan etiketlerin Norveççe olması ve birimlerin metrik sistemde olması gerekmektedir. Etikette birden fazla dilde açıklama bulunabilir

 

Teknik Engeller

Piyasaya arz edilen tüm ürünlerin güvenli ve kaliteli olmasını saÄŸlamak ülkelerin en temel öncelikleri arasındadır. Bu amaçla, ürünlerin uyması gereken teknik kriterler (standartlar ve teknik düzenlemeler) ile ürünlerin bu kriterlere uygun üretildiÄŸini belgeleyen uygunluk deÄŸerlendirmesi iÅŸlemlerine günümüzde daha fazla baÅŸvurulmaktadır. Standartlar, teknik düzenlemeler ve uygunluk deÄŸerlendirmesi prosedürleri, sınai, ekonomik ve ticari geliÅŸmeye katkıda bulunan, insan can ve mal güvenliÄŸini korumayı amaçlayan, modern ekonominin ve standardizasyon sisteminin temel taÅŸlarıdır.

 

Bununla birlikte, standartlar, teknik düzenlemeler ve uygunluk deÄŸerlendirmesi iÅŸlemleri çoÄŸu zaman insan saÄŸlığı ve güvenliÄŸi gibi meÅŸru amaçların ötesinde ticarette teknik engeller olarak adlandırılan ve uluslararası ticaretin serbest akışını olumsuz etkileyen engellere yol açmaktadır. Uluslararası kabul görmüÅŸ standartlardan farklı teknik kriterler belirlenmesi ve gerektiÄŸinden katı test ve belgelendirme iÅŸlemlerinin zorunlu kılınması bu alandaki en önemli

 

sorunlardır. Åžeffaf bir ÅŸekilde kabul edilmeyen ve uygulanmayan bu düzenlemeler ihracatçı firmalar açısından ek külfet ve maliyetlere de yol açmakta ve rekabet edebilirliklerini güçleÅŸtirmektedir. Ä°hracatta karşılaÅŸtığımız ticarette teknik engellerin önlenmesi, sürdürülebilir ihracat artışının saÄŸlanması açısından da önemlidir.

 

Bu kapsamda, T.C. Ticaret Bakanlığı Ürün GüvenliÄŸi ve Denetimi Genel MüdürlüÄŸü internet sayfasında konu ile ilgili ayrıntılı bilgi mevcuttur: (https://teknikengel.gov.tr/).

Ticarette Teknik Engeller Ä°nternet Sitesi, ihracatçılarımızın ticarette teknik engeller alanında yararlanacağı ve etkin olarak kullanacağı temel bir platform olarak yapılandırılmıştır. Bu çerçevede; ihracata konu ülkenin ticarette teknik engeller uygulamaları hakkında bilgi sahibi olunabilmekte, ihtiyaç duyulan ülke mevzuat ve uygulamaları hakkında ilave bilgiler Bakanlığımızdan talep edilebilmekte ve ihracatta karşılaşılan ticarette teknik engeller interaktif olarak Bakanlığımıza bildirilebilmektedir. Ticarette Teknik Engeller Ä°nternet Sitesine üyelik suretiyle ilgilenilen ülke ve ürün gruplarına iliÅŸkin taslak düzenlemeler e-posta ile günlük olarak gönderilmektedir. Ayrıca, firmalarımız ihracatlarını olumsuz etkileyebilecek diÄŸer ülke düzenlemelerini taslak aÅŸamasında öÄŸrenip yorum yapabilmektedir. Ticarette Teknik Engeller Ä°nternet Sitesine üyelik ücretsizdir.

 

1. PAZARIN ÖZELLÄ°KLERÄ°

Fikri, Sınai Mülkiyet Hakları

Fikri, Sınai mülkiyet hakları ile ilgili kurum Norveç Patent Ofisi, Patentstyret’tir (Norwegian Industrial Property Office (NIPO)) (https://www.patentstyret.no/en/). Ticaret, Sanayi ve Balıkçılık Bakanlığı bünyesinde çalışan NIPO, hem Norveçli hem de yabancı iÅŸletmeler için Norveç'te patent koruması ve ticari marka ve tasarım tescili baÅŸvurularını ele alır.

 

Aynı zamanda Ä°skandinav Patent Enstitüsü (Nordic Patent Institute)'nün bir ortağı olan kurum, uluslararası patent sistemi (PCT) kapsamındaki patent baÅŸvuruları bakımından uluslararası inceleme otoritesi olarak hareket eder.

 

Dağıtım Kanalları

Norveç’te iÅŸ yapmanın en yaygın yolu acenteler ve distribütörler aracılığıyladır. Norveç'in 5,4 milyonluk nüfusunun yaklaşık 3/4'ünün Norveç'in güneyinde yaÅŸamakta; ülkenin geri kalanı, uzun mesafeler ve yüksek navlun giderleri nedeniyle hizmet vermenin pahalı olduÄŸu, yaygın olarak dağılmış, küçük nüfuslu merkezlerden oluÅŸmaktadır.

 

Bu nedenle, giyim, spor malzemeleri, perakende/bakkaliye sektörleri ve kendin yap (DIY) sektörleri dışında ülke çapında nispeten az sayıda çok maÄŸazalı zincir vardır. ÇoÄŸu büyük ithalatçı ve distribütörün merkezi Oslo bölgesindedir. Bunlardan bazılarının diÄŸer büyük Norveç ÅŸehirlerinde (Bergen, Stavanger, Trondheim, Kristiansand ve Tromsø gibi) alt acenteleri veya satış ofisleri vardır. Alt acenteler ve ikincil dağıtım, Norveç'in dağınık kuzey pazarlarını idare etmenin standart ve uygulanabilir yöntemidir.

DiÄŸer taraftan, uygun pazar promosyonu ve desteÄŸi, iyi bir yerel iÅŸ ortağı ve/veya bir yerel ofisle, ÅŸirketlerimizin Norveç’in küçük ama varlıklı pazarında daha fazla yer edinebileceÄŸi deÄŸerlendirilmektedir. Ayrıca, bazı lisanslama ve joint venture sözleÅŸmeleri ve tam Norveçli iÅŸtirakler, Norveç'in ötesindeki lüks pazarlara (örn. Ä°skandinav bölgesi ve Baltık ülkeleri) ulaÅŸmak için faydalı araçlar olarak görebilir.

 

Acente ve distribütörler aracılığıyla iÅŸ yapmanın yanısıra Norveç’te yabancı firmaların ülkede ofis açmalarına yönelik bir eÄŸilimin varlığı da dikkati çekmektedir. Kullanılabilecek diÄŸer yöntemler arasında ise, Franchising SözleÅŸmesi (Ä°sim Hakkı SözleÅŸmesi), DoÄŸrudan pazarlama ve Joint Ventures (Ortak GiriÅŸim) ve lisans anlaÅŸmaları belirtilmelidir.

Norveç franchise sistemleri için genel anlamda güçlü ve elveriÅŸli bir pazar yapısına sahiptir. Norveç'te faaliyet gösteren franchising sistemlerinin hem ticari iÅŸletmeler için Norveç yasal çerçevesine hem de AB mevzuatı ile uyumlu hale getirilmiÅŸ olan AEA çerçevesine uygun olarak faaliyet göstermesi gerekmektedir. Norveç'te franchising, Ticaret ve Sanayi Bakanlığı tarafından düzenlenmekte olup, ülkede bir franchise zinciri baÅŸlatmak için önemli bir engel

 

bulunmamaktadır. Ancak, Norveç’te faaliyet gösteren birçok frachise sistemi Norveç’e özgü konseptler çerçevesinde faaliyet göstermektedir. DiÄŸer taraftan, Norveç’te franchise sistemi kurulmasının önünde, franchising ile ilgili kamusal farkındalığın azlığı; potansiyel franchise alıcıların bir araya gelebileceÄŸi platformların azlığı ve iÅŸ fırsatlarının çoÄŸundan gazete ve dergi reklamları, internet veya aracılığıyla haberdar olunması; iÅŸgücü ve mülk kiralamada yüksek maliyetler; sıkı kurallara tabi bir iÅŸgücü piyasası; franchise verenler bakımından Norveç'te finansman bulma zorluÄŸu gibi zorluklar olabileceÄŸinin deÄŸerlendirilmesi gerekmektedir. (Ä°lgili AB mevzuatı: https://eff-franchise.com/). Norveç’te faaliyet gösteren bazı franchise zincirlerine örnek olarak McDonalds, Burger King, TGI Friday’s, Starbucks, Avis, Johnny Rockets verilebilir.

 

DiÄŸer bir yöntem olarak Norveç'te doÄŸrudan pazarlamayı (Direct Marketing) kullanmak isteyen ÅŸirketler için pek çok seçenek vardır. Ancak, bu yöntemin kullanımı ile ilgili olarak baÅŸta Norveç Veri Koruma Kurumu olmak üzere Norveç makamları tarafından kiÅŸisel verilerin korunmasının eskiye nazaran önem kazandığına ve Norveçli tüketicilerin artık doÄŸrudan pazarlama almayı reddetme hakkını saklı tutma seçeneÄŸine sahip olduÄŸuna dikkat edilmesi gerekmektedir. Bronnoysund Kayıt Merkezi tarafından yakın zamanda bu amaca hizmet eden ulusal bir sicil de kurulmuÅŸtur.

 

Norveç doÄŸrudan pazarlama hizmeti saÄŸlayıcıları hakkında bilgi için https://anfo.no/om-oss/ ve https://www.datatilsynet.no/ internet sayfaları incelenebilir.

 

DiÄŸer taraftan, doÄŸrudan pazarlama sektörünü etkileyen mesafeli satış, e-ticaret ve müÅŸteri verilerinin iÅŸlenmesine iliÅŸkin AB mevzuatının da incelenmesinde fayda bulunmaktadır. Özel tüketicilere satış ve pazarlama için daha katı uyum gereklilikleri getiren AB mevzuatı kapsamında, satıcıların, tüketicilere saÄŸladıkları bilgilerin netliÄŸine ve eksiksizliÄŸine ve müÅŸteri verilerini toplama ve kullanma yaklaşımlarına odaklanması gerekmektedir: https://europa.eu/youreurope/citizens/consumers/index_en.htm;

https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/policies/e-commerce-directive

 

Joint Ventures (Ortak GiriÅŸim) ve lisans anlaÅŸmaları da Norveç’te yaygın olarak kullanılmaktadır. Norveç’te hizmet sunan bazı büyük lojistik ÅŸirketleri arasında UPS, FedEx, DHL, TNT, Jetpak, Posten ve Bring bulunmaktadır.

E-Ticaret

Kuzey ülkeleri tüketici profilinin teknolojiden anlayan ve nitelikli harcama yapan kiÅŸilerden oluÅŸması nedeniyle Norveç de dahil olmak üzere bölge Avrupa'da ve dünya çapında e-ticaret kullanımında üstlerde yer almaktadır. Bu bakımdan, internet üzerinden satış yapmayı düÅŸünen üreticiler, satıcılar ve perakendecilerin müÅŸterilerle daha kolay iletiÅŸim kurabileceÄŸi deÄŸerlendirilmekle birlikte yine de sipariÅŸ karşılama, nakliye, vergiler, katma deÄŸer vergisi (KDV) ve AB düzenlemeleriyle ilgili zorlukları dikkate almaları gerekmektedir. Norveç, Avrupa'da en çok sınır ötesi alışveriÅŸ yapılan ülkeler arasındadır ve Norveçliler genellikle uluslararası web sitelerine çok açıktır.

 

Online ödeme

Banka kartı ve kredi kartı ile ödeme, Norveç'teki tüketiciler için tercih edilen seçenekler olmakla birlikte diÄŸer elektronik ve kablosuz ödeme seçenekleri hızla artmaktadır. Tüketicilerin %30'dan azı fatura yoluyla ödeme seçeneÄŸinin önemli olduÄŸunu düÅŸünmektedir. VIPPS, pazar lideri ödeme yöntemi olarak kabul edilmekle birlikte Apple Pay, PayPal, PayEx, Nets, Klarna, piyasadaki diÄŸer ödeme yöntemleridir. Katma deÄŸer vergisi tahsilat sistemi (ör. VOEC) olan ve tüketicilere sorunsuz bir deneyim sunan satıcılar, yurt dışından gönderi yapan ve tüm evrak ve riskleri müÅŸteriye bırakan satıcılara göre büyük bir avantaja sahip olacaktır.

 

Büyük AlışveriÅŸ Tatilleri

Noel öncesi tatiller ve tatil sonrası indirimlerin yanı sıra Kara Cuma da en yüksek alım tatilleridir. Ayrıca, Anayasa Günü, Sevgililer Günü, Cadılar Bayramı ve Paskalya ve Kış Tatilleri civarındaki satışlar fırsat olarak deÄŸerlendirilebilir. Genel olarak, ihtiyaçlar yazdan kışa önemli ölçüde deÄŸiÅŸtiÄŸinden, dünyanın bu bölgesinde mevsimleri anlamak çok önemlidir

 

Tüketici Tercihleri

Norveç dünyanın en zengin ülkelerinden biridir. Kaliteli ürünlere yüksek fiyat ödemeye hazır bir tüketici kesimine sahip ülkede, yenilik, kalite ve tasarıma büyük önem verilmektedir. Bu nedenle, Norveç piyasasına girmek isten firmaların fiyat rekabetinden ziyade yüksek kalite, tasarım, yenilikçi ürün, pazarda devamlılık gibi konulara önem vermesi gerekmektedir. Yapılacak giriÅŸimlerde Norveçli bir ortak ile birlikte çalışmak rekabet avantajı saÄŸlayacaktır.

 

Satış Teknikleri ve Satışı Etkileyen Faktörler

 

Norveç’te Ä°ngilizce’nin yaygın olarak kullanımı iletiÅŸimi kolaylaÅŸtıran bir faktör olmakla birlikte Norveç dilinde pazarlama ve materyallere sahip olmak ÅŸirketlere rekabet avantajı saÄŸlayacaktır. Norveçli ÅŸirketler, iyi ÅŸartlar veya daha iyi kalite elde etmek için tedarikçilerini deÄŸiÅŸtirmeye isteklidirler. Ancak, takdim edilen ürünlerin yüksek kaliteli ve halihazırda iyi test edilmiÅŸ olduÄŸu kanıtlanmalıdır. Yapılan sunumların övgü ve abartıdan uzak iyi belgelenmiÅŸ sunumlar olmasına; yapılan teklif ve anlaÅŸmalara baÄŸlı kalmaya özel gösterilmesinde fayda vardır. Norveçli iÅŸadamları için güven önemlidir ve anlaÅŸmalar yapmak için yazılı belgelerin kullanılması yaygındır. Ticari promosyon ve reklam araçları olarak radyo ve televizyonda reklamcılık tamamen geliÅŸmiÅŸtir. Ayrıca, giderek yaygınlaÅŸmakta olan podcastler de reklam aracı olarak kullanılabilir. Ayrıca, Norveç yüksek gazete okurluÄŸuna sahiptir. Basılı ve çevrimiçi olarak yayınlanan baÅŸlıca Norveç iÅŸ gazeteleri Dagens Naeringsliv, Finansavisen, Aftenposten ve E24’dür.

 

Kamu ihaleleri

Kamu alımları konusunda Norveç Avrupa Ekonomik Alanı’nda yer alan bir ülke olarak AB’nin 2014/24 sayılı Kamu Ä°hale Kararnamesini esas almaktadır. Norveç Dijitalizasyon Ajansı, Digitaliseringsdirektoratet, Doffin, AB düzenlemelerine tabi olan tedarik sektöründeki (su ve enerji temini, ulaşım ve telekomünikasyon) kamu alımları duyuruları için Norveç’in çevrimiçi

 

veri tabanıdır.

 

3.ÖNEMLÄ° SEKTÖRLER

Tarım ve Hayvancılık

Tarım ve hayvancılık sektörü, Norveç ekonomisinde istihdam ve deÄŸer yaratımı bakımından nispeten küçük ve azalan bir rol oynamaktadır. Nitekim, tarım ve hayvancılığın GSYÄ°H’ya katkısı %0.6, istihdamdaki payı ise %1.4 iken ormancılık sektörü GSYÄ°H’nın %0.2’sini teÅŸkil etmektedir.1 Buna karşılık, balıkçılık ve su ürünleri yetiÅŸtiriciliÄŸinin payı artmaktadır. Tarımsal üretim deÄŸerinin büyük bir kısmı (%62) süt ve et gibi hayvancılık ürünlerinden gelmekte olup; tarım ürünlerinin çoÄŸu iç pazara yöneliktir. Tarımsal üretimden elde edilen gelir çiftçilerin gelirlerinin ortalama olarak sadece %30'unu teÅŸkil etmekte, geri kalanı ormancılık da dahil olmak üzere tarım dışı faaliyetlerden gelmektedir.

 

Tarımın GSYÄ°H’ya katkısı sadece %1.61 düzeyindedir, sektörde istihdam edilen kiÅŸilerin sayısı ise toplam istidamın yaklaşık %1,7'lik kısmına denk gelmektedir. Ä°ÅŸçilik maliyetleri yüksek olmakla birlikte Norveç iÅŸgücü piyasasının hem ücret müzakereleri yoluyla hem de özellikle tarım alanında önem arz eden göçmenlerin dahiliyeti ile uyum saÄŸlayabilmekte olduÄŸu belirtilmektedir.

Norveç topraklarının (Svalbard ve Jan Mayen hariç olmak üzere), sadece yaklaşık % 3'ü tarım arazisi olarak kullanılabilmekte ve %40’ından fazlası otlaktır. Tarım alanları tüm ülke genelinde fiyortlar ve daÄŸlar arasında yayılmakta ve tarım çiftliklerinin büyüklüÄŸü ve üretim çeÅŸitlilik göstermektedir. Norveç'te tamamen ekili arazi oranı küçük olmakla birlikte çok daha büyük olan otlak alanları koyun, keçi ve sığır üretimi bakımından Norveç gıda üretiminin önemli bir parçasını teÅŸkil etmektedir.

 

Ä°klim koÅŸulları tarımdaki ürün çeÅŸitliliÄŸi ve verimi büyük ölçüde belirlemektedir. Nitekim, birçok önemli ürün için kısıtlı bir büyüme alanı sunabilen Norveç, ÅŸeker mahsulü yetiÅŸtirilemeyen birkaç Avrupa ülkesinden biridir. Ä°klim nedeniyle Norveç’te diÄŸer birçok Avrupa ülkesine nazaran hektar başına tahıl verimi daha düÅŸüktür. Norveç'in birçok bölgesinde, ağırlıklı olarak çim olmak yem bitkileri yetiÅŸtiriciliÄŸi aÅŸağı yukarı tek alternatiftir ve bu nedenle ota dayalı hayvancılık Norveç tarımının bel kemiÄŸini oluÅŸturmaktadır.

Norveç'teki ekilebilir arazinin sadece 1/3’ünün tahıl yetiÅŸtirmek için uygun olması nedeniyle tarım politikası, tahıl üretimi için en uygun iklim ve ergonomik ÅŸartlara sahip bölgelerde mümkün olan en geniÅŸ ölçüde tahıl üretimini; tahıl üretimine uygun olmayan mera alanlarında ise hayvancılığı teÅŸvik etmeyi amaçlar.

 

 

 

 

1 The broad agriculture, forestry and fishing sector represented 2.2% of total gross value added (GVA) in 2017, of which the greatest contribution is from fisheries and aquaculture (1.49% of total GVA). Forestry and logging is responsible for just 0.19% of GVA and this share is well below Canada (0.37%), Sweden (0.83%) and Finland (2.13%). Crop and animal production play a relatively minor role in the economy, at only 0.55% of GVA, compared with 0.77% in Sweden, 1.55% in France and 1.27% in the EU28.( POLICIES FOR THE FUTURE OF FARMING AND FOOD IN NORWAY © OECD 2021)

 

Norveç'in tarım politikalarının belirtilen hedefleri arasında gıda güvenliÄŸinin saÄŸlanması;

tüm ülke genelinde tarımın sürdürülmesi; artan katma deÄŸer; daha düÅŸük sera gazı emisyonu ile tarımı sürdürülebilir hale getirmek bulunmaktadır. Bu hedeflerin hayata geçirilmesinde kullanılan araçlar ise, hükümet ve çiftçiler arasında yıllık olarak imzalanan tarım anlaÅŸmaları, dış ticarette korumacılık, üretici kooperatifleri aracılığıyla piyasa dengesinin saÄŸlanması ve aile çiftliklerini güvence altına almak için bir mülkiyet politikası olarak görülmektedir.

 

Zorlu bir topografya ve iklim, yüksek maliyetler ve hükümetin ülke genelinde çiftlik yapısını çeÅŸitlendirmeye yönelik politikaları korumacı tarım politikalarını kaçınılmaz hale getirmektedir. Bölgelere göre farklılaÅŸtırılmış sübvansiyonlar ile fiyat kontrolleri ve çiftliÄŸinde yaÅŸa ve iÅŸlet gibi yasal düzenlemeler ülke çapında çiftçiliÄŸi teÅŸvik etmek için kullanılan araçlardır.

 

Norveç, tüm OECD ülkeleri arasında en yüksek tarımsal destek oranına sahip bulunmakta (OECD ortalamasının yaklaşık 3 katından fazla) ve çiftçilerin gelirlerinin %59'u hükümet destek önlemleri ile saÄŸlanmaktadır. Hükümet tarafından saÄŸlanan desteklerin çoÄŸu piyasa fiyatı desteÄŸi ve üretime baÄŸlı ödemeler yoluyla saÄŸlanmakta ve sektöre saÄŸlanan desteÄŸin sadece %3’ü araÅŸtırma ve inovasyona ayrılmaktadır. Buna karşılık, balıkçılık ve ormancılık sektörleri ticaret korumasına ve yüksek devlet desteÄŸine baÄŸlı deÄŸildir.

 

DiÄŸer taraftan, Norveç’te birincil tarım sektörü piyasası Tarımsal Pazarlama Kurulu (Agricultural Marketing Board) adına idari fiyatları uygulama ve piyasa dengelemeden sorumlu kooperatifler tarafından düzenlenmektedir.

 

Her yıl, iki çiftçi örgütü ve Hükümet arasında çiftçilere ödenecek hedef ürün fiyatlarını, tarım sektörüne tahsis edilecek bütçe oranını ve bu fonların nasıl dağıtılacağını belirleyen “Tarım AnlaÅŸması” müzakeresi yapılmakta ve müzakere sonuçları parlamentoda onaylanmaktadır. Çiftçilerin sahip olduÄŸu kooperatifler piyasa düzenleyicisi olarak hareket etmekte ve fiyatları Tarım anlaÅŸmasında müzakere edilen hedef fiyatlara mümkün olduÄŸunca yakın tutmak için piyasayı dengeleme iÅŸlevi görmektedir. Hedef fiyatlar garanti edilmemekle birlikte maksimum fiyatlar olarak iÅŸlev görmekte ve fiyatlar belli bir seviyeyi aÅŸarsa, ithalat yoluna gidilmektedir.

 

Piyasa düzenlemeleri çiftçiler için riskleri azaltmakta ve ülke çapında üretim için bir ön koÅŸul teÅŸkil etmektedir. Norveç'te süt, et ve tahıl piyasaları düzenlenirken, süt, domuz eti, yumurta, meyve ve sebzeler için hedef fiyatlar vardır. Hedef fiyatlara tabi olan emtia sayısında azalma olmakla birlikte bu politikaların hala tarımsal üretim deÄŸerinin %61'ini etkilemekte olduÄŸu görülmektedir.

Norveç'teki tarımsal gıda deÄŸer zincirleri, büyük ölçüde hedef fiyatlar, üretim kotaları (süt ürünleri için) ve ithalat tarifeleri ve kotaları dahil olmak üzere birincil piyasaya yönelik tarım politika düzenlemeleri tarafından ÅŸekillendirilmektedir. Tarımsal gıda sanayi, özellikle toptan satış ama aynı zamanda perakende düzeyinde oldukça yoÄŸunlaÅŸmış bir yapı sergilemekte ve tarım rekabet ve ticaret politikalarından hariç tutulmaktadır. DiÄŸer sektörlerin aksine, tarım

 

AB ile EEA anlaÅŸması hükümlerinden muaftır ve bu nedenle tarımsal piyasa düzenlemeleri AB rekabet hukuku hükümlerine tabi deÄŸildir. Bunun sonucu da olarak tarımsal gıda deÄŸer zincirleri, 1990’ların sonundan beri toptandan perakendeye üç ÅŸirket tarafından domine edilmektedir (NG, Coop, Rema). ÇiÄŸ süt pazarına, sütün %94'ünü satın alan TINE kooperatifi hakim iken kırmızı et ve domuz zincirine NORTURA hakimdir. Tahıl piyasası, yurt içi talebin yarısından fazlası bakımından ithalata baÄŸlı olup; FELLESKJØPET'in pazarda deÄŸiÅŸken bir payı var.

 

Mevcut tarım politikalarının, tüketici fazlası, katma deÄŸer ve sektörde yenilik yaratımı üzerine olumsuz etkileri olduÄŸu; diÄŸer ülkelerle (özellikle komÅŸu Avrupa ülkeleri) yüksek ve büyüyen fiyat eÅŸitsizlikleri yarattığı ve deÄŸer zincir boyunca katma deÄŸer yaratmanın ve ürün çeÅŸitliliÄŸinin önünde engel teÅŸkil ettiÄŸi ifade edilmektedir. Özellikle, önümüzdeki süreçte döngüsel biyoekonominin geliÅŸebilmesi için küresel rekabet edebilirliÄŸe ihtiyaç duyulduÄŸu ve Norveç’in küçük bir Pazar olduÄŸu dikkate alındığında sınır önlemlerinin rekabet için bir engel teÅŸkil ettiÄŸi vurgulanmaktadır.

 

Norveç, gıda güvenliÄŸi ve hayvan saÄŸlığının korunması bakımından katı standartlar uygulamaktadır. Antimikrobiyal direnç (ARM) ve hayvanlarda düÅŸük antibiyotik kullanımı konusunda uzun süredir devam eden yüksek farkındalık seviyesine sahiptir. DiÄŸer taraftan, 1 Ocak 2022'den itibaren organik üretimle ilgili AB ülkelerinde uygulanmaya baÅŸlanılan yeni mevzuat ve 25 Haziran 2022'den itibaren Norveç'te de geçerli olmuÅŸtur. Düzenlemeler, tüketici güvenini, bitki saÄŸlığını, hayvan ve balık saÄŸlığını, hayvan ve balık refahını ve çevreyi koruyan gereksinimleri içermektedir. Gıda perakendesinde organik gıdaların satışı

2010'dan beri istikrarlı bir şekilde artmaya devam etmektedir.

Norveç’te tarım ve hayvancılıkla ilgili detayli istatistiklere Norvec Istatistik Kurumu web sitesi üzerinden                                           ulaÅŸabilirsiniz.                          https://www.ssb.no/en/jord-skog-jakt-og- fiskeri/jordbruk/statistikk/gardsbruk-jordbruksareal-og-husdyr

 

Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸinin Norveç'te tarım üzerinde ortalama olarak olumlu etkileri olması beklenirken ormancılık bakımından muhtemel yangınlar nedeniyle daha az uygun koÅŸullar beklenmektedir.

 

Sanayi

Ülkede önemli sanayi kollarındaki firmalar devlete aittir. Petrol ve doÄŸal gaz sektöründe Equinor, enerji üretiminde Statkraft, alüminyum üretiminde Norsk Hydro, telekomünikasyon alanında Telenor bu duruma örnek gösterilebilir. Norveç devleti halka açık firma hisselerinin

% 30’undan fazlasına sahiptir.

Norveç iÅŸ sektörü, araÅŸtırma topluluklarıyla yakın iÅŸbirliÄŸi içinde bir dizi alanda dünya lideri teknolojiler geliÅŸtirmektedir.

 

Norveç ekonomisi küçüktür ve ülke nispeten tekdüze bir endüstriyel yapıya sahiptir. Bu

 

nedenle diÄŸer birçok ülke ile karşılaÅŸtırıldığında, ihracat ve ithalatta yüksek bir paya sahip olduÄŸu gözlemlenmektedir.

Otomotiv : Norveç 5,5 milyon nüfuslu küçük bir ülkedir. Kısmen Norveç'in büyük bir petrol ihracatçısı olması nedeniyle kiÅŸisel gelirler yüksektir. Araba pazarı, deÄŸiÅŸtirme talebi ve yeni satışları artıran teknoloji ile doymuÅŸ durumda. Norveç, elektrikli araç (EV) benimsenmesinde dünya lideridir; 2020'de %75 olan elektrikli otomobiller (batarya ve fiÅŸli hibrit araçlar), 2021'de yeni otomobil satışlarının %86'sını oluÅŸturdu. Karışıma geleneksel hibritler eklendiÄŸinde bu pay %90'ı geçiyor. Buna dayanarak, Norveç, EV üretimini orantısız bir ÅŸekilde etkileyen tedarik zinciri kesintilerini engelleyerek, 2025 yılına kadar yeni araba satışlarının

%100'ünü oluÅŸturan EV'ler ve hibrit araçların bir araya getirilmesi hedefine ulaÅŸabilmelidir.

 

Madencilik

Maden endüstrisi tipik bir kıyı ve bölgesel endüstridir ve Nordland, madencilik ve taÅŸ ocakçılığı endüstrisinde en fazla sayıda insanı istihdam eden Norveç ilçesidir. Bu sektörde istihdam edilen kiÅŸi sayısı son birkaç yılda azalmış, ancak ihracat deÄŸeri oldukça artmıştır.

Ülke endüstriyel minerallerin üretiminde güçlü bir artış görülürken doÄŸal taÅŸ, mıcır, kum ve çakıl üretiminde ılımlı bir büyüme ve yeniden yapılanma sürecinden geçmektedir. Bununla birlikte Norveç, endüstriyel bir mineral olan olivin'i dünyanın en büyük olivin madenlerinden birinde üretmektedir ve bir baÅŸka endüstriyel mineral olan nefelin siyenitin dünyanın en büyük üç üreticisinden biridir. Kâğıt endüstrisi için dünyanın en büyük kireçtaşı dolgu maddesi üreticisi de Norveç'te bulunmakta ve ülkede çok sayıda raÄŸbet gören doÄŸal taÅŸ türü bulunmaktadır.

 

Hizmetler

Norveç’te hizmet sektörü çok çeÅŸitli endüstrileri kapsamaktadır. DiÄŸer OECD ülkelerinde olduÄŸu gibi, Norveç’te de imalat sektöründe istihdam edilen kiÅŸilerin sayısı son birkaç on yılda düÅŸerken, hizmet sektöründe istihdam edilenlerin sayısı artmıştır. Sanayinin geliÅŸimi ile hizmet sektörünün geliÅŸimi arasında yakın bir iliÅŸki vardır. Artan küreselleÅŸmenin ve iletiÅŸim teknolojisinin ve e-ticaretin yaygın kullanımının bir sonucu olarak, çeÅŸitli hizmet türleri giderek artan bir ÅŸekilde uluslararası rekabete maruz kalmaya baÅŸlamıştır.

Norveç’teki hizmet sektörüne, çoÄŸunlukla küçük